Verlengde Derde Toetsing
Bij de derde toetsronde uit 2011 kon voor een deel van de primaire waterkeringen nog geen veiligheidsoordeel worden bepaald. In het Bestuursakkoord Water van 2011 is afgesproken om een verlengde derde toetsronde uit te voeren, gericht op die dijktrajecten en kunstwerken waarvoor nog geen veiligheidsoordeel was bepaald. Op 28 februari 2014 heeft de minister van Infrastructuur en Milieu de resultaten van de verlengde derde toetsing naar de Tweede Kamer gestuurd. Er is nu een vrijwel volledig beeld van de waterkeringen waar verbetering moet plaatsvinden.
De uitkomsten van de verlengde derde toetsing laten zien dat in totaal 64% van de 3.650 kilometer primaire keringen voldoet en 49% van de 1.780 kunstwerken. Er is nog 39 kilometer aan dijktrajecten dat nader moet worden onderzocht.
Vierde Toetsronde
De vierde toetsronde is anders van opzet dan de drie voorgaande toetsrondes:
- Nieuwe norm op basis van de overstromingskans:
– ander instrumentarium
– ander waterveiligheidsbeeld - Frequentie: de frequentie van het rapporteren aan de Kamer gaat van 1 x per 6 naar eens per 12 jaar:
– LRT3 in 2011, dus LRT4 in 2023. - Voor de 4e toetsronde is de beschikbare uitvoeringstijd maximaal 6 jaar (2017-2023).
- Continu proces van aanmelden van afgekeurde keringen voor het HWBP (jaarlijks prioriteren en programmeren).
- Ander toezicht in rol en vorm.
- Het ‘Beheerdersoordeel’ is verankerd in elke stap van de toetsing (geen apart beheerderoordeel naast het Technisch oordeel).
- Meer en continue aandacht voor beheer en onderhoud.
Toetsinstrumentarium
Voor het beoordelen van de veiligheid van de primaire waterkeringen moeten alle beheerders gebruik maken van het Wettelijk Toetsinstrumentarium (WTI). Dit WTI bestaat formeel uit drie onderdelen:
- Het Voorschrift toetsen op Veiligheid (VTV), met de methoden en regels die beheerders moeten gebruiken bij de toetsing
- De hydraulische randvoorwaarden (HR) met de waterstanden en golfgroottes waarvan beheerders bij de toetsing moeten uitgaan
- (Reken)software die ze bij de toetsing moeten gebruiken.
Voor de vaststelling van het instrumentarium en de uitvoering van de toetsing worden ook verschillende andere documenten en software ontwikkeld.
De volgende toetsingsronde start in 2017. Om de veiligheid van de waterkeringen dan nog nauwkeuriger te kunnen toetsen, verbetert Rijkswaterstaat de regels en modellen in het WTI. Hiervoor is meer inzicht nodig in de sterkte van waterkeringen, de mechanismen die tot bezwijken kunnen leiden, en de waterstanden en golfhoogtes en -richtingen onder extreme omstandigheden. Om dat inzicht te vergroten, startte het ministerie van Infrastructuur en Milieu enkele jaren geleden het onderzoeksprogramma Sterkte en Belastingen Waterkeringen (SBW).
Nieuwe norm
Het nieuwe toetsinstrumentarium is in 2017 gereed. Bij het opstellen van het nieuwe WTI gaat Rijkswaterstaat uit van de nieuwe norm voor de waterveiligheid, die waarschijnlijk in 2017 wettelijk wordt verankerd. Het principebesluit over deze norm is door de minister van Infrastructuur en Milieu eind 2014 genomen.
WTI2017 in ontwikkeling
De Waterwet schrijft voor dat beheerders van primaire waterkeringen iedere twaalf jaar moeten toetsen of hun keringen voldoen aan de wettelijke veiligheidseisen. De methoden en regels die ze bij de toetsing dienen te gebruiken, zijn vastgelegd in het Wettelijk Toetsinstrumentarium (WTI). In opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Milieu actualiseert Rijkswaterstaat dit instrumentarium voor de vierde toetsingsronde. Dat gebeurt op basis van nieuwe kennis, inzichten uit onderzoek en ervaringen met het vorige toetsinstrumentarium.
De scope van het programma WTI is gewijzigd. Aanleiding was de wens van het directoraat-generaal Ruimte en Water (DG RW) om al op 1 januari 2017 te kunnen beschikken over een nieuw toetsinstrumentarium. Om dat mogelijk te maken leveren Rijkswaterstaat WVL en Deltares bepaalde onderdelen van het programma versneld op, terwijl ze andere juist later aanleveren.
Tot voor kort was de planning van het WTI-programma dat het nieuwe wettelijke toetsinstrumentarium eind 2017 moest worden opgeleverd. Op verzoek van DG RW is deze opleverdatum vervroegd. Reden is de nieuwe Waterwet die op 1 januari 2017 in werking treedt. In deze wet zijn onder andere de nieuwe normen voor de waterveiligheid opgenomen. DG RW wil graag dat waterkeringbeheerders vanaf dat moment hun waterkeringen kunnen toetsen op basis van de nieuwe normering. Dat kan alleen als het nieuwe toetsinstrumentarium op 1 januari 2017 gereed is en door de minister van I&M is vastgesteld.
Gefaseerd opleveren
De afgelopen maanden hebben WVL en Deltares bekeken hoe deze einddatum kan worden gehaald. Uiteindelijk is samen met DG RW besloten om het WTI gefaseerd op te leveren. Op 1 januari 2016 levert WVL in concept de nieuwe Hydraulische Randvoorwaarden en het Voorschrift Toetsen op Veiligheid, inclusief de onderliggende Technische Rapporten, op. Heel 2016 kan dan worden gebruikt om deze onderdelen wettelijk vast te stellen. Op 1 september volgt de toetssoftware voor de eenvoudige toets (toetslaag 1) en de gedetailleerde toets voor dijkvakken (toetslaag 2a). Deze toetssoftware wordt ook in 2016 vastgesteld zodat de beheerders vanaf 1 januari 2017 kunnen starten met het toetsen van hun waterkeringen.